Фанатизм мен парасат қатар өмір сүруі мүмкін емес, өйткені олар бір-біріне жау ұғымдар. Фанатизм тек «сауатсыздық» деген ортада «гүлденер» болса, парасат білімді ортада өніп-өседі. Д.Исабеков «Қарғын» романы
Беташар жайлы бірер сөз
Ұлттың мінезі мен дәстүрлері – егіз ұғым. «Қазақы мінез» деген ұғымның өзі кішіпейілділік, дархандық, еркіндік тәрізді кесек мінездермен айқындалады. Сол қазақы мінездің тінін құраған кішіпейілділіктің көрінісі іспетті дәстүрлердің бірі – келіннің сәлем с ...
Толеранттылықтың ислам тарихындағы жарқын көрінісі
Мекке кезеңінде түскен аяттар Алла Тағала мен адамзаттың, адам балаларының өзара ара-қатынасын реттейтін діни-ахлақи қағидаларды құрады. Көнеден келе жатқан қате таным, әділетсіздік және бөлінушілік секілді қоғам бүтіндігін бұзатын әрекеттердің алды алын ...
«Толеранттықтың» баламасы қазақтың төл сөзі – мәмілегерлік
«Толеранттық» терминінің баламасы қазақтың төл сөзі – мәмілегерлік. Ол қарапайым тұрмыста көршінің көршіге деген мәмлегерлігінен бастап, кең ауқымда мәдениеттер, діни конфессиялар, ұлттар, ұлыстар, тілдер арасындағы өзара мәмілегерлікті, ымыраласуды білді ...
Ислам дінінің жаһандануға көзқарасы қандай?
Ислам сенімі бойынша бұл дін – баршаадамзатқа түсірілген дін. Адамзаттың түр-түсі, тілі және ұлты сан-алуан болса да, барлығы бір атадан тарағандығын ескерте отырып, бір-бірімен танысуға, түсінісуге және өзаракөмекке дайын болуға шақырады. Тартысуға, бұз ...
Діни экстремистік идеяларға кімдер бой ұруда?
Әлеуметтанулық-психологиялық зерттеулерде тұжырымдалғандай, мінез-құлық ерекшеліктері жөнінен алғанда радикалды идеология ықпалына бірінші кезекте билікқұмарлар, екінші кезекте пайдакүнемдер, үшінші кезекте әсіредіншілдер ұшырайды. Экстремистік және те ...
Қазақ жерінде таралған исламның құқықтық ерекшеліктері
Ислам қағидаларының сенімге (ақидаға) қатысты тұстары өзгермейді, ал тұрмыс-тіршілікті, қарым-қатынасты реттейтін құқықтық нормаларға (фикһқа) қатысты бөлігінде уақытқа, мекенге (ортаға) сәйкес өзгерістер орын алуы мүмкін. Осындай өзгерістер ислам тарихын ...
ҚР діни сенім бостандығын қамтамасыз ету тетіктері
2011 жылдың 11 қазанында қабылданған ҚР «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» заңының преамбуласында халықтың мәдени дамуы мен рухани өмірінде ханафи бағытындағы исламның және православтық христиандықтың тарихи рөлі танылатыны атап көрсетілген. Бұл– ...
Дін және діни сенім бостандығы дегеніміз не?
Дін қоғам өмірінде реттеушілік (регулятивтік), компенсаторлық (жұбаныштық), коммуникативтік (қарым-қатынас құралы) және тәрбиелік қызмет атқарып, әлеуметтік маңызы зор сана түрі ретінде әрекет етеді. Дін тек сенім жүйесі емес, ол – өмір сүру мәнері, мо ...
Діндегі шектен шығушылық деген не?
Исламда «ифрат» және «тәфрит» деген екі ұғым бар. «Ифрат» пен «тәфрит»–араб тілінде «фарата» етістігінен шыққан туынды сөздер. «Ифрат» сөзі араб тілінде «бір істе шектен шығу» деген мағынаны береді. Бұл анықтаманы араб лексикографиясында ең танымал түсі ...